Świece

Gromnice w tradycji ludowej

popularna świeca gromniczna w kościele

Większość Polaków wie, czym jest gromnica. Tradycja używania tych woskowych świec w kościele katolickim w Polsce jest znana od wieków – szacuje się, że pojawiła się ona już w IX wieku. Gromnice są ściśle związane ze świętem Ofiarowania Pańskiego, które jest znane również jako Matki Boskiej Gromniczej. Obchodzimy je 2 lutego – wtedy wówczas wierni przychodzą do swoich kościołów, by poświęcić gromnice i jednocześnie otrzymać błogosławieństwo, prosząc o różne łaski, między innymi zdrowie ciała i ducha. Przez wiele lat prócz tradycji czysto kościelnych wokół gromnic narosły również tradycje ludowe. Ich liczne świadectwa można odnaleźć w polskiej literaturze, która dotykała tematów życia na wsi.

Gromnica jako ochrona

gromnica fatimskaW trakcie burz w wielu domach stawiano gromnicę w oknie. Wierzono bowiem, że posiada ona ogromną moc ochronną, że odgania gromy od domostw, w których jest używana. W powszechnym przekonaniu było niejednokrotnie również to, że osoby, które szydzą z mocy świecy gromnicy, mogą zostać ukarane za to właśnie przez śmierć z powodu porażenia piorunem. Jeszcze dziś na wschodzie Polski można usłyszeć z ust starszych osób historie o tym, że takie historie zdarzały się w ich najbliższym otoczeniu.

Prócz stawiania gromnicy w oknie były również zwyczaje, które polegały na tym, że przy pomocy tej właśnie świecy na głównej belce w domu wypalano znak krzyża. To również miało dawać ochronę dla domostwa przed złymi mocami i nieszczęściami.

Światło mające moc

Wszystkie wierzenia ludowe mają oczywiście swoje pierwotne źródło w tradycjach kościelnych. Gromnica bowiem, a właściwie jej światło, miało przypominać wiernym o obecności Chrystusa, który jako Zbawiciel chroni swój lud przed różnymi nieszczęściami. Świeca ta symbolizować miała również połączenie z Jezusem, dlatego też jest wykorzystywana jako symbol w trakcie pogrzebów.